De Ereburger (El Ciudadano Ilustre) is een film voor mensen die van lezen houden. Het verhaal is zo sterk dat je denkt dat het wel gebaseerd moet zijn op een boek. Dat is niet zo, al maakte scenarioschrijver Andrés Duprat er later wel een boek van. De Ereburger was de officiële inzending van Argentinië voor de Oscars van 2017 en het is me een raadsel dat hij niet gewonnen heeft. Het is een comedy die de humor ver ontstijgt.

De film begint met een ijzersterke scene waarin schrijver Daniel Mantovani de Nobelprijs voor de Literatuur ontvangt. Het is het ergste dat het hem kan overkomen, maakt hij duidelijk. Prompt stuit hij op een writers block in zijn likkebaardend mooie moderne villa in Barcelona. Hij is de intellectueel die niet meer weet wat hij de wereld, die hij zo goed doorziet, te bieden heeft.

Dan krijgt hij een uitnodiging om een festival in zijn geboortedorp te bezoeken. Het dorp diep in het Argentijnse platteland dat hij ontvluchtte toen hij 20 jaar oud was maar dat met zijn inwoners de setting vormt voor al zijn geprezen boeken. Hij verblijft al 40 jaar in Europa – de Oude Wereld voor Argentijnen – en is er nooit meer terug geweest. Hij besluit na enige aarzeling op het verzoek in te gaan. Je kunt wel raden hoe dat uitpakt. Of niet, dat is de grap.

De film toont op weergaloze wijze de botsing tussen hoge en lage cultuur, tussen intellectualisme en populisme. De dunne scheidslijn tussen bewondering en rancune. Bij zijn aankomst zie je in het gemeentehuis portretten van Eva en Juan Peron aan de muur hangen, misschien wel de uitvinders van het populisme waar we nu in de Oude Wereld ons geen raad mee weten. De intellectueel weet in zijn hoofd wel hoe het werkelijk zit maar de banale praktijk is wat weerbarstiger. Dat is meteen de botsing tussen literatuur en de werkelijkheid, waarvan je de uitkomst kent maar toch nooit zeker lijkt te weten welke van de twee overleeft.

Het verhaal is even voorspelbaar als verrassend. Net als het echte leven, zeg maar. De film is ook erg grappig. Zo zit er een komisch tv-interview in dat meteen het meest typerend is voor het medium, een combinatie van verafgoding en desinteresse die menig talkshow tekent.

Misschien komt het omdat ik als kind van een Argentijnse vader in een dorp ben opgegroeid – waar ik nooit meer ben teruggekeerd – maar El Ciudadano Ilustre is ook zonder dat een feest van herkenning. Het speelt in Argentinië, Maxima komt nog even voorbij en verdomd, het zou ook Nederland kunnen zijn.

Ik bekeek de film via CineMember, de streamingdienst met een enorm aanbod geweldige films. Goed middel om de lockdown door te komen.