Een sexy thriller over kunst

Vorige week verscheen er een tekening van een varken in de media. Zo op het eerste gezicht een niet zo’n heel goede of interessante afbeelding. Een groot lijf, dunne pootjes en een te kleine kop. Een beetje zoals een varken zou uitvallen als ik er zelf een zou proberen te tekenen.

Niettemin was het een regelrechte sensatie want het betreft een tekening die recent is ontdekt in een grot op Sulawesi en daar 45.500 jaar geleden gemaakt werd door een van onze voorouders, iemand die net zo slim en vaardig was als wij nu zijn.

Dat verhaal verandert het beeld ineens. Je ziet geen matige tekening van een varken meer maar een beeld uit de prehistorie. Je beleeft een instant tijdreis. De twee handafdrukken ernaast, alsof de maker of maakster het werk wilde signeren. De geschiedenis geeft de tekening een totaal andere lading. Het wordt een beleving.

Wat voor de tekening op het Indonesische eiland geldt, gaat op voor alle kunst. Het verhaal vormt de extra, onzichtbare laag van een kunstwerk. Natuurlijk, een kunstwerk kan je aangrijpen zonder dat je er iets van weet, maar hoe meer je er over weet, hoe meer lading het krijgt. Kun je kunst dan ook waardevoller maken door er een verhaal bij te verzinnen?

Het is een vraagstuk dat aan de orde komt in The Burnt Orange Heresy. Zo lastig als de titel te onthouden valt, zo makkelijk sleept deze thriller je een web van kunst, waarheid en leugens in. Hoe langer ik over de film nadacht, hoe meer ik er in verstrikt raakte.

De twee aantrekkelijke hoofdrolspelers en het aanlokkelijke Italiaanse decor, dat doet smachten naar de pre corona-tijd waarin vakantie een vooruitzicht was en niet slechts een herinnering, zorgen er voor dat het kijken bepaald geen straf is. Voeg daarbij dat Mick Jagger voor het eerst in 20 jaar weer als acteur te zien is en Donald Sutherland (85) de sterren van de hemel speelt.

De film is vaardig gemaakt. Het camerawerk voegt aan vrijwel iedere scene spanning toe. De directe chemie tussen kunstcriticus James Figueras, gespeeld door Claes Bang die eerder schitterde als museumdirecteur in The Square, en de intrigerende Berenice Hollis (Elizabeth Debicki), een Amerikaanse toeriste op zoek naar waarheid in een wereld die aan elkaar hangt van make believe, is als kwik: sterke aantrekkingskracht gecombineerd met giftigheid. Een lust voor het oog en de zinnen.

Regisseur Giuseppe Capotondi verklaarde in een commentaar dat hij de twee hoofdrolspelers uitkoos omdat ze hem doen denken aan de klassieke filmsterren Cary Grant en Kim Novak uit Hitchcock films, waar hij zich duidelijk ook op andere punten door heeft laten inspireren.

The Burnt Orange Heresy is een – sexy – thriller dus het heeft geen zin om over het plot te praten. Alles wat je er tevoren over weet doet af aan de beleving. De dialogen zijn intelligent, bijvoorbeeld over de vraag wat kunst is, van de prehistorische wandschilderingen in de grotten van Lascaux, tot het werk van Mark Rothko, en waarom het gemaakt wordt.

In deze tijd, waarin we van verlangen bonzen op de wanden van onze minibubbels, zijn dat soort gesprekken als ansichtkaarten van verre bestemmingen. Je hebt de prettige onbereikbaarheid van het genot in handen. Dat gevoel geeft de film, een onvervulbare hunkering. Het is een van de thema’s van de film: grip krijgen op dat waar je niet aan kunt komen.

De film is daarnaast prettig vanwege de vele verwijzingen en subtiel verstopte citaten. Check na het kijken de trivia sectie bij imdb.

Een zo’n vermoedelijk easter egg bleef me fascineren en ik weet nog steeds het antwoord niet. Boven het bed van Figueras is na een overtuigende seksscene een portretfoto te zien (zie hieronder). Ik heb het idee dat ik die wel eens eerder gezien heb, dat het een beroemde foto is, maar weet niet van wie. Google leidde me alleen naar dwaalsporen. Mocht je het weten, vertel het me dan svp. Nog een reden dus om de film te gaan zien.