Zaterdag naar 512 hours van Marina Abramović geweest in de Londense Serpentine Gallery. Abramović is een performance kunstenaar, veel mensen kennen haar door de YouTube-video van haar performance ‘The Artist is Present’ in het New Yorkse MoMa waarbij ze slechts zwijgend bezoekers aankijkt en plots uit het niets geconfronteerd wordt met haar oude grote liefde en collega die ze jaren niet gezien heeft. De ontroerende, indrukwekkende clip is miljoenen keren bekeken. Dat laat meteen ook de magie van Abramović zien. Als je zegt ‘er zit iemand aan een tafel en ze kijkt je aan’ denk je dat het niets bijzonders kan zijn maar het is een zeer speciale ervaring,

In de Serpentine Gallery voert ze 512 hours uit. Een performance waarbij ze 512 uur aanwezig is in een ruimte, met bezoekers. Veel meer wordt er niet gezegd over de show. Ik vreesde een lange rij en uren wachten maar de stortregen schoot te hulp en spoelde de meeste wachtenden weg. Na een kwartier mocht ik al naar binnen. Alles dien je af te geven: jas, tas, foon en horloge. Pas als er iemand naar buiten komt kun je er in.  Je mag blijven zo lang je wilt maar je moet stil zijn.

In de ruimte waren tientallen mensen aanwezig, sommigen stonden op een verhoging, anderen zaten op stoelen en staarden naar gekleurde vlakken op de verder witte muren. Het voelde een beetje alsof ik een ruimteschip binnen stapte waar iedereen in trance verkeerde. Sommige mensen raakten elkaar aan. In een hoek stond een vrouw te snikken. Ze werd getroost. Even wist ik niet meer wie bezoeker was en wie medewerker.

In een aansluitende kamer waren rijen stoelen opgesteld met op de rugleuning een soort koptelefoon geklemd. Er zaten mensen met een hoofdtelefoon op voor zich uit te staren. Sommigen zaten rechtop, anderen hingen. Ik liep naar een andere kamer. Een in zwart geklede jonge vrouw kwam op me af, ging op haar tenen staan en fluisterde in mijn oor ‘would you like to be blindfolded?’ Ik knikte. Ze bond een strook zwarte, zachte stof over mijn ogen en voerde me aan de arm de kamer in. Ik had, voordat ik niks meer zag, nog snel opgemerkt dat daar allemaal andere mensen stonden.

Daar sta je dan, geblinddoekt in een witte ruimte temidden van vreemden die ook geblinddoekt zijn. Er hangen camera’s die registreren wat je doet en door naar binnen te gaan geef je toestemming dat die beelden gebruikt worden. Ik werd plots overvallen door vermoeidheid, ook al door de korte nacht en de autorit naar Londen. Ik verplaatste een voet en mijn been leek van rubber. Wat als ik hier ter plekke neer zou vallen? Er zou waarschijnlijk niets gebeuren. Ik kon hier ook wel op de grond gaan liggen zonder dat iemand het erg zou vinden. En ineens werd ik bekropen door een merkwaardige gewaarwording, ik was hier temidden van vreemden en op de een of andere manier hoefde ik er geen rekening mee te houden wat ze van me dachten. Een ongewoon soort vertrouwdheid. Je laten blinddoeken, betekent dat je je overgeeft aan anderen. Het werd een soort dark room voor de geest, alsof je ziel even wankelt en zich tastend door de duisternis beweegt.

Een tijd later – het besef van minuten verdampte daar –  maakte ik de blinddoek los en liep weer naar de ingang van de andere ruimte met de stoelen. Plots zag ik haar. Marina Abramović, de icoon zelf. Ze kwam op me af, ging dicht bij me staan en fluisterde ‘what do you think of it?’ Enigszins nerveus antwoordde ik ‘I like it very much’. Vrijwel direct sloeg ik me denkbeeldig voor mijn hoofd. Was dat echt alles wat ik wist te zeggen? Daar stond ik dan met de grootste performance kunstenaar ter wereld en ik reageerde  als een soort Kevin Costner in ‘Truth or Dare’ die net tegen Madonna heeft gezegd dat hij haar show ‘neat’ vond.

‘What do you do for a living?’ fluisterde Abramović.
‘I am a journalist.’
‘O my God’ Ze pakte mijn arm vast… ‘Did they treat you well?’
‘I am not an art journalist’
‘Thank God.’

Ze leidde me naar een stoel en vroeg me plaats te nemen. ‘I want you to put on the headphones and close your eyes’ Het bleek geen koptelefoon maar een soort gehoorbeschermer die al het geluid afsloot. Ik hoorde alleen nog het ruisen van mijn eigen bloed en zag niets meer. Het was alsof ik afdaalde in een diepte onder zee zonder dat ik de druk van water voelde. Een soort zweven in het niets. En dat gevoel van niets overmande me vrijwel meteen. Er moest niks, er wilde niks en er was niks. Zo’n ding wil ik thuis ook dacht ik nog even en voelde me toen langzaam wegglijden in tja, wat…. iets kosmisch bijna.

Ik zette de koptelefoon af, verliet de ruimte, pakte mijn spullen en zag dat ik een uur binnen was geweest. Eenmaal buiten in het park waar de Serpentine Gallery staat voelde het alsof ik net verliefd geworden was. Zonder te weten op wie.