Benedetta, de nieuwe film van Paul Verhoeven die deze week in première ging, bevat de standaardelementen van een Nederlandse film uit de vorige eeuw: sanitaire handelingen, kotsen en slechte seks. Alleen de onsmakelijke eetscene, nog zo’n vast ingrediënt van de cultuur van de lompheid, heb ik gemist maar ik moet bekennen dat ik halverwege de film zelf even naar de wc ben gegaan en aan de bar een drankje heb gehaald dus misschien dat een dergelijke scene toen net voorbij kwam.

De film duurt 2 uur en 11 minuten maar het voelde als drie weken, negen dagen en 73 uur. Bij het – eindelijk – verlaten van de bioscoop kon ik maar een ding bedenken: waarom is deze film in hemelsnaam gemaakt?

Ik vrees dat het antwoord luidt: zodat Paul Verhoeven een scene kon realiseren waarin twee nonnen seks met elkaar hebben en een Maria-beeldje als dildo gebruiken. Ik heb te weinig verstand van Freud maar vermoed dat die de diepere gronden wel kan duiden. Mannelijke onzekerheid en de afhankelijkheid van de moeder misschien.

Typisch, de volgende dag was ik eigenlijk al vergeten dat ik hem gezien had. Ik probeer een film altijd te definiëren als een samensmelting van wat ik eerder heb gezien en kwam tot Floris meets Showgirls. Dat zijn echter beide meesterwerken in vergelijking met Benedetta.

Ik dacht wel nog na over mijn katholieke opvoeding, kloosters, het geloof, wilde daar vervolgens allerlei bedenksels over opschrijven maar realiseerde me dat ik helemaal geen zin heb een betoog te schrijven over een film die ik niet goed vind. En je ziet, nu doe ik het toch. Zo ben ik. Mijn levensweg leg ik al struikelend over voornemens en principes af, en als ik niet oplet loop ik daarbij ook nog achterstevoren, peinzend over al die keren dat ik viel en wankelde terwijl ik geen oog heb voor de nieuwe valkuilen.

Is het eigenlijk nog wel interessant om na te denken over religie, vroeg ik me af. Geloof is in mijn ogen een poging een veilige routekaart te vinden voor de woestijn van het bestaan. Dat hoeft nu niet meer. De wetenschap heeft ons gps geschonken. Ik stopte al mijn overwegingen in de reeds goed gevulde prullenbak van mijn hersenen. Dan maar geen stukje.

De volgende dag zag ik bij toeval weer een film die handelde over het geloof. Ook met slechte seks, sanitaire handelingen, kotsen en verdomd weer een dildo.

The Obscure Life of the Grand Duke of Corsica is een bizarre film die speelt op Malta. In 2021 en 1221. Dat laatste deel gaat over Sint Franciscus. Er is een citaat van hem in de trant van dat alles eeuwig is en alleen de compositie wisselt. Wat ook klopt als je in atomen denkt, die hij overigens niet kende. Of het citaat echt van hem is weet ik niet, ik kon het niet meer terugvinden.

Het deel dat in het heden speelt gaat over een architect die een mausoleum moet ontwerpen voor een rijke man wiens einde nabij is en die de atomen kennelijk koste wat kost op hun plaats wil houden. Dat doet hij temidden van extravagante feestjes en een pandemie: een nieuwe variant van malaria verspreidt zich door Europa.

Het is een soort Peter Greenaway meets La Grande Bellezza maar ik moet toegeven dat die combi alweer interessanter klinkt dan het resultaat.

Dit keer vroeg ik me niet af waarom de film gemaakt was maar waarom ik er naar keek. Waarschijnlijk vanuit de hoop dat uit al die onwerkelijke fantasieën misschien toch iets op te steken viel over de volgende valkuil op mijn levenspad. Dat komt doordat er mooie vragen in de film verwerkt zitten, zoals wat gebeurt er met je schaduw als de zon ondergaat? Nooit bij stilgestaan. Daar kun je lang over denken maar het gaat je nergens brengen, weet ik nu.