Een vrouw zit in een kamer en staart naar het behang. Dat is het simpele gegeven van The Yellow Wallpaper van Charlotte Perkins Gilman. Het is een kort verhaal met de kracht van een roman en het stamt uit 1892 maar voelt alsof het gisteren geschreven zou kunnen zijn.

Om je een idee te geven van de impact: er zijn hele boeken over geschreven. Het is vele malen verfilmd, vorig jaar nog, er zijn toneelstukken en hoorspelen van gemaakt. Er zijn podcasts over, instagramaccounts, influencers en vloggers die het nu herontdekken en voorlezen. En er is net weer een dansvoorstelling van gemaakt.

In Nederland is het verhaal niettemin geloof ik niet zo bekend. Ik kan alleen een vertaling uit 1979 vinden, Het gele behang, uitgegeven door de feministische uitgeverij De Bonte Was.

Als Engelstalig ebook is het gratis verkrijgbaar. Nou ja, boek. Het verhaal beslaat niet meer dan enkele tientallen pagina’s. Je leest het zo uit.

De kamer met het behang bevindt zich in een groot landhuis. Ze woont er niet maar het jonge gezin verblijft er omdat de vrouw moet herstellen. Ze is verzwakt en haar echtgenoot, die arts is, meent dat ze in die omgeving kan aansterken. Wat hij niet wil zien is dat ze in een zware depressie wegglijdt na de geboorte van hun kind. Omdat hij arts en haar echtgenoot is, volgt ze tegen beter weten in zijn advies. Het verhaal beschrijft hoe ze steeds verder wegzakt in haar miserabele geestestoestand.

Het is een beschrijving van hoe maatschappelijke onderdrukking werkt. Er wordt niet naar haar geluisterd omdat ze vrouw is, ze durft ook niet meer op zichzelf te vertrouwen. Ze wordt gek maar de wereld is net zo krankzinnig. Het verhaal laat haarfijn zien hoe het patriarchaat werkt, een praktijk die tot op de dag van vandaag voortduurt. Dat is misschien nog wel het meest schokkende aan The Yellow Wallpaper, dat het zo actueel is.

Hier een audioboek versie.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.