Als er iemand in je dromen verschijnt, is dat dan echt die persoon? Is het gesprek daarmee echt? Nee natuurlijk niet, zul je denken. Het is jouw voorstelling van die persoon. Maar als je zo goed een voorstelling kunt maken van een ander, hoe weet je dan zeker dat je dat niet veel vaker doet, ook buiten je dromen? Voer je daarmee gesprekken die eigenlijk niet bestaan? Of maak je bijvoorbeeld zelf van de echt gevoerde gesprekken iets totaal anders?

Nu ik net Untold Night and Day van de Koreaanse sensatie Bae Suah heb gelezen weet ik de antwoorden op al die vragen niet meer zo zeker.

Ik begon nietsvermoedend in het boek uit 2013 omdat het ergens bovenop de virtuele stapel ‘te lezen’ lag maar al na een paar pagina’s vroeg ik me af waar ik in hemelsnaam in was beland. Ik kon het totaal niet plaatsen. Zo totaal niet dat ik zelfs niet kon bepalen of het slecht of juist heel goed was. Ik wist niks van het boek en googelde. De lovende recensies buitelden over elkaar heen. ‘De Koreaanse Kafka’ volgens de Londense Telegraph. Verdomd.

Hoe kwam ik aan dit boek? Het was geselecteerd door de Bored to Death Book Club, een razendpopulaire Rotterdamse leesclub die ik via het schrijvers- en lezersplatform Substack volg. De oprichtster blijkt nu door Korea te reizen, vandaar. In mei gaat de club over het boek praten.

Ik las verder in de novelle van 160 pagina’s met het gewicht van een trilogie. Het begint heel simpel. Een actrice die zonder acteerwerk zit, werkt in een audiotheater voor blinden in Seoul. De voorstelling is afgelopen. De zaal is leeggestroomd. Plots begint uit het niets ergens een radio te spelen. De scheepvaartberichten klinken. Dat gebeurt vaker. Ze weet niet waarom. Ze kan de radio niet uitzetten en zelfs niet vinden.

Even dacht ik dat het een horrorverhaal zou worden maar dat is het niet, althans niet in gebruikelijke zin. Het is een caleidoscopische vertelling. Dezelfde gebeurtenissen, personages, zelfs dialogen en losse zinnen keren keer op keer terug maar dan in een compleet andere context. Gewone scènes worden plots hallucinaties en andersom. Het duizelde me, maar op een heel prettige manier. Al moet ik bekennen dat ik totaal niet in staat ben het verhaal na te vertellen en ik het gevoel – of nee, de overtuiging – heb dat ik minstens de helft mis. 

Misschien komt het door Korea. Ik las acht jaar geleden De Vegetariër van Han Kang, die vorig jaar de Nobelprijs voor de literatuur kreeg toegekend. Dat boek bracht me helemaal van mijn stuk. Tussen de regels gaapte een duister ravijn. Ik moest er aan denken bij Untold Night and Day dat me ook een gevoel van innerlijke onrust bezorgde, al was het minder alarmerend. Meer het aangename gevoel dat je in een vreemde wereld terecht bent gekomen waar je niets van begrijpt en die tegelijkertijd heel vanzelfsprekend is. Haar werk is nog niet in het Nederlands vertaald maar dat lijkt me een kwestie van tijd.

Het riep zoveel vragen, zo’n web van gebeurtenissen, op dat ik Untold Night and Day eigenlijk meteen opnieuw zou moeten lezen. Misschien doe ik dat ook wel. Maar in het verhaal komt keer op keer ook een ander boek voor. Dat is De Blinde Uil van de Iraanse schrijver Sadegh Hedayat, een beroemd werk dat, naar ik begrepen heb, zo aangrijpend is dat het als een doorgeladen pistool op je nachtkastje ligt. Dus dat wil ik eerst nog lezen. Misschien begrijp ik Untold Night and Day dan ook beter. Of word ik juist nog verder een literair labyrint ingetrokken, waar ik vervolgens nooit meer uit kom.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Doe net als meer dan duizend andere lezers en abonneer je hier gratis.