‘Oude man, kijk eens naar mijn leven, ik lijk wel erg op hoe jij was’. De gezongen woorden zweven over het veld, gevuld met duizenden oude mannen die ademloos luisteren naar Old Man, de klassieker die Neil Young schreef toen hij zelf nog maar 24 jaar was. Hier staat hij ruim een halve eeuw later op het podium in het Groningse Stadspark. 79 jaar oud, duidelijk getekend door de tijd, maar met de energie van een twintiger. Het concert is historisch en wordt later in de media omschreven als een van zijn beste optredens ooit. Ik geloof het graag, al is het de eerste keer dat ik deze levende legende live zie spelen. 

Ik denk aan hoe ik als twintiger naar dit nummer luisterde, op een leeftijd dat ik me niet kon voorstellen zelf ooit zo oud te worden. En kijk, nu hier. Lijk ik op de twintiger zoals Young zingt? Opvallend genoeg nu wel meer dan pakweg 25 jaar geleden. Als twintiger zat ik middenin het activisme dat overal weer tot bloei komt. 

Young wisselt na vrijwel ieder nummer van gitaar. Een akoestisch exemplaar maakt plaats voor een elektrische en er barst een prettige herrie los. Hij beukt met zijn muziek in op de geluidsinstallatie, die het aan het einde van het concert ook daadwerkelijk begeeft. Het is het typische Young geluid, snerpend en diep tegelijkertijd, als een onsterfelijke oerkreet. Na een halve eeuw klinkt de muziek nog niet uitgestorven. Hij heeft een soort megafoon bij zich waar hij tussen de gewone regels door zijn protest laat klinken. Want Young is zijn overtuigingen en principes altijd trouw gebleven.

Nadat president Bush jr de Irak-oorlog was begonnen die de wereld in ellende stortte maakte hij het album Living with War om ertegen te protesteren. Luister er naar en de teksten lijken vandaag geschreven ‘Let’s impeach the president for lying’. 

Ik realiseer me daar op het veld in Groningen plots dat het eigenlijk al mijn hele leven oorlog is. Voor de Vietnam-oorlog was ik te jong maar daarna begon het moorden in Cambodja, Libanon, Midden-Amerika, Afghanistan, de oorlog in de Balkan, Irak, Syrië, Oekraïne met tussendoor alle vergeten of genegeerde oorlogen in Afrika. En natuurlijk was er altijd Palestina. Er was nooit vrede ook al denken we vaak dat de oorlog pas gisteren begonnen is. Dat is een kenmerk van leven aan de hand van nieuws, het voelt nooit als geschiedenis.

Op zijn nieuwe album Talking to the Trees staat niet de oorlog maar de klimaatcrisis centraal. Zoals in Let’s Roll Again, met een melodie die sterk leunt op de protestklassieker This Land is Your Land:

Come on Ford, come on GM
Come on America, let’s roll again
Build something useful that people need
Build us a safe way for us to be

En natuurlijk:

If you’re a fascist then get a Tesla
If it’s electric, it doesn’t matter
If you’re a democrat, then taste your freedom

Het nieuwe album klinkt als vanouds, ook omdat hij zichzelf imiteert. First Fire of Winter bijvoorbeeld doet sterk denken aan zijn onvergetelijke Helpless. Young bedient zo handig fans die altijd hetzelfde maar toch iets anders willen horen. Maar het is ook wat hij zelf wil. Hij staat op het podium omdat hij er zin in heeft. Lekker rammen. Aan praten heeft hij geen behoefte, het blijft bij drie of vier keer ‘how are you’ en een opmerking over de Canadese vlaggen waar hier en daar mee wordt gewapperd. Zelf draagt hij een t-shirt met een esdoornblad, symbool van zijn geboorteland. We zijn nu allemaal een beetje Canadees.

‘It’s better to burn out than to fade away’ zingt Young. Het publiek knikt ritmisch mee, in mijn enthousiasme zie ik het als verzet tegen vervaagd worden door de tijd maar ik twijfel voor het eerst wel aan het sterke zinnetje. Het is een soort doodsverachting die me niet meer zo aanspreekt. Alsof er iets mis is met kabbelend leven. Dat vond ik vroeger wel maar nu niet meer. 

De tijd heeft mij rustiger gemaakt. Ik geniet van het gedreun en dans op het ritme van het zo vaak verkeerd begrepen Keep on Rockin’ in the Free World, maar zonder enig verlangen naar vroeger. Het leven is dat wat ik nu leid. In het publiek wordt een rolstoel omhoog gehouden. De oude man die er in zit laat zijn armen dansen in de lucht. Zijn gezicht straalt. Niet kapot te krijgen. 

Dat is de kracht van Neil Young. Hij is zo onverslijtbaar dat hij nostalgie overbodig maakt.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Doe net als meer dan tweeduizend andere lezers en abonneer je hier gratis.