In 1961 werd uit de National Gallery een schilderij van Francisco Goya gestolen dat omgerekend naar nu 3 miljoen euro waard was. Het is de enige keer uit de geschiedenis van het beroemde Londense museum dat er een werk ontvreemd werd en het bleek een van de meest merkwaardige kunstroven ooit.
Er werd voor het schilderij losgeld geëist. Niet zomaar losgeld, nee de regering moest alle gepensioneerden vrijstellen van de verplichte omroepbijdrage aan de BBC, dan zou het werk de Duke of Wellington geretourneerd worden. Niemand had een flauw benul wie er achter zat. De zaak hield de gemoederen zo bezig dat in de James Bond-film Dr No het doek even te zien is in de schuilplaats van de boef. Alsof hij het gestolen had want het was indertijd nog vermist.

De Britse comedy The Duke gaat over deze opmerkelijke zaak, in het bijzonder over de toen 57-jarige Kempton Bunton, een nogal eigengereide man met een sterk ontwikkeld sociaal rechtvaardigheidsgevoel. Zo’n man die je treft bij de speakers corner in Hyde Park. De uiteindelijke rechtszaak tegen hem had ook nog historische gevolgen. Wat hij daar zegt komt veelal letterlijk uit de rechtbankverslagen maar verder hebben de makers zich veel vrijheid veroorloofd om de gebeurtenissen te vertalen in een smakelijke bioscoopfilm. Gebaseerd op ware gebeurtenissen, zoals dat heet.

Het is ook een portret het Groot-Brittannië van begin jaren ‘60, als het land nog steeds aan het herstellen is van de Tweede Wereldoorlog. Het leven is hard en karig voor de arbeidersklasse. Helen Mirren speelt de echtgenote en lijkt zo weggelopen uit een aflevering van Wallace & Gromit.

The Duke vertelt een bijzonder verhaal maar het is geen bijzondere film. Gemaakt met een degelijkheid die doet denken aan de jaren zestig wordt het vaak komische verhaal rechttoe rechtaan verteld. Dat is wellicht ook verstandig. De film draait zozeer om de geschiedenis, die alle aandacht opeist, dat cinematografische hoogstandjes alleen maar zouden afleiden, dacht ik tijdens de aftiteling. Maar waarom hebben we er dan nooit eerder over gehoord? Het antwoord vond ik via Google en ik raad je aan daar vooraf niets van te lezen als je de film wilt gaan zien. Dat is beter voor de ervaring.