Encore is op het eerste gezicht gewoon een film, een grappige film zelfs, over ballet en dans. Het verhaal laat zich kort vertellen: een klassieke balletdanseres op weg naar de wereldtop komt tijdens een voorstelling ten val, beschadigt haar voet en kan wellicht nooit meer dansen. Haar hele wereld stort in. Ze verlaat Parijs, gaat catering doen in Bretagne, treft daar een modern dansgezelschap en bouwt een nieuw leven op. De film zit vol met adembenemende dansscènes en is alleen daarom al reden om te bekijken.

Maar Encore schetst ook elegant het breukvlak waarop we ons in deze tijd op bevinden. De generatie van Elise, ze is 26, kan niet op de oude voet van hun ouders verder leven. Dat is waar het in de film steeds over gaat. Oud versus nieuw.

In de openingsscene zien we een uitvoering van het klassieke ballet La bayadère in een imposante concertzaal. Alles wordt volgens strikte regels uitgevoerd. De dansers moeten voldoen aan de ooit gestelde normen voor perfectie. Hun eigenheid doet niet ter zake. Elise, gespeeld door de ballerina Marion Barbeau, krijgt ondertussen ook te maken met een klassiek liefdesdrama. Ze ziet haar geliefde stiekem zoenen met een ander. Ze is weerloos. Ze breekt letterlijk. In dergelijke rollen worden vrouwen steevast gedrukt. Tot aan deze generatie.

Elise maakt een transformatie door, ze overwint zichzelf en dat leidt onder meer tot een uiterst komische scene waarin ze een hoopvolle kandidaat-minnaar afwijst. Zelden zag je de worsteling van de hedendaagse man beter in beeld gebracht. De man-vrouw rollen zijn omgedraaid.

Iets soortgelijks treedt op bij haar vader, een schrijver-advocaat die alleen in zichzelf geïnteresseerd lijkt en er strikte opvattingen op na houdt, ook op het gebied van kunst. Gaandeweg moet hij die dogma’s steeds meer loslaten om zijn dochter te kunnen begrijpen. De oude wereld heeft zijn dochter namelijk niets meer te bieden.

Hetzelfde gebeurt bij de zorg. Een strenge arts concludeert botweg dat Elise wellicht nooit meer zal kunnen dansen en stuurt haar een twee jaar durende revalidatie in. Haar fysiotherapeut staat daar heel anders in. Hij houdt een verhaal over de kracht van het lichaam en bekritiseert de wetenschap zonder die terzijde te willen schuiven. “Ze presenteren alles als feit, zonder ruimte voor twijfel.” Hij is een zwever maar heeft hij ongelijk? Of beter, hij omarmt een manier van denken waarin gelijk niet bestaat.

Dat is waar het verhaal ook over gaat. De oude wereld hangt aan elkaar van de beknellende opvattingen. Die levenswijze is voor de nieuwe generatie onhoudbaar. Het verschil keert steeds terug. In plaats van uit gewoonte te blijven hechten aan vleesconsumptie schakelen ze over op vegan.

De film, waarin de hele tijd spanning voelbaar is, is ook een portret van Gen Z die zich beter dan eerdere generaties lijken te realiseren dat alles moet veranderen willen ze nog een eigen toekomst hebben. Bij de boomers draaide het vooral om vrijheid, bij Gen X om genieten, bij Millennials om ontplooiing en bij Gen Z om verandering. Om het maar even te versimpelen.

Encore van regisseur Cédric Klapisch is daarnaast een romantische film over de liefde en het gebrek daaraan. Ergens in een scene draagt Elise een shirt van het razendpopulaire Schotse modemerk met die prikkelende Nederlandse naam: Iets Frans. En dat is het ook.