De kracht van Twitter heeft zich weer eens getoond. Zoals ik in m’n vorige post schreef zag ik in een film een portretfoto die ik herkende, in de zin van ‘hé, die heb ik wel eens eerder gezien’, zonder verder een idee te hebben van hoe of wat. Omdat het een thriller betrof die vol zit met verborgen boodschappen en geintjes – easter eggs – wilde ik natuurlijk weten wat die foto dan voorstelde. De thriller gaat over een speurtocht en het voelde of ik er zo zelf aan mee kon doen.

Waar kende ik die foto van? Ik groef in mijn geheugen, tevergeefs. Ik googelde me een slag in de rondte maar ook dat leverde niets op. Was het wel een easter egg of vergiste ik me? Dat laatste leek me sterk. In een film die zo gevuld is met subtiele symboliek belandt een curieuze portretfoto niet toevallig boven het bed van de hoofdrolspelers.

Ik vroeg na enige aarzeling om hulp via Twitter, het medium dat ik in 2007 leerde kennen als een instrument om mensen te enthousiasmeren en vrienden te maken maar dat binnen een paar jaar veranderde in een monster. Onder die laag van haat, venijn en de vrijwel onbedwingbare neiging jezelf te profileren ten koste van anderen, schuilen toch nog steeds de restanten van die aardige kanten.

Twitteraars zagen de foto, gingen op zoek en vonden binnen de kortste keren wat mijzelf niet lukte. Via Bing nog wel. 

Kan dit het zijn, of lijkt het alleen maar zo? Gevonden via Bing search https://t.co/B8kM1tGUM0

— srj (@jrsjrsjr) January 19, 2021

De man op de foto blijkt Mauro de Mauro, een Italiaanse journalist met een even gruwelijke als fascinerende geschiedenis die zo uit een roman van WF Hermans lijkt weggelopen. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij een overtuigd fascist. Hij maakte jacht op verzetsstrijders, werd beschuldigd van betrokkenheid bij oorlogsmisdaden, werd na de bevrijding gearresteerd, ontsnapte en werd uiteindelijk van rechtsvervolging ontslagen. Hij kwam tot inkeer, verhuisde naar Sicilië en werd journalist voor linkse kranten. In die functie opende hij de jacht op de mafia en de banden tussen de georganiseerde misdaad en de politiek. Zijn werk werd bekroond met een vooraanstaande journalistieke prijs.

Hij onderzocht ook de mysterieuze dood van een topman van de staatsoliemaatschappij ENI, een oud-verzetsstrijder die de macht van Amerikaanse oliegiganten wilde breken. Mauro de Mauro vermoedde, net als veel anderen, een complot. Mogelijke betrokkenen: de mafia, de inlichtingendienst CIA en de extreemrechtse Franse paramilitaire organisatie OAS. 

De befaamde Italiaanse regisseur Francesco Rosi besloot er een film over te maken en Mauro de Mauro werkte aan het script. Terwijl hij daarmee bezig was, werd hij in september 1970 ontvoerd en is er ondanks een intensieve speurtocht door duizenden agenten, nooit meer iets van hem vernomen.

De VPRO zond de film ‘De Zaak Mattei’ in 1978 uit. Hier kun je lezen wat de Leeuwarder Courant er destijds over schreef.

Ik kan slechts gissen waarom het portret van Mauro de Mauro in The Burnt Orange Heresy te zien is. De thriller gaat onder meer over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, verdwijningen en leugens. Wat misschien ook meespeelt is dat de regisseur de thriller aanvankelijk in begin jaren ‘70 wilde laten afspelen. The Burnt Orange Heresy is gebaseerd op het gelijknamige boek uit 1971 van Charles Willeford, een gerenommeerd misdaadauteur waar onder anderen Quentin Tarantino zich door heeft laten inspireren. Precies de tijd dat Mauro de Mauro verdween. Er was echter te weinig geld beschikbaar om de hele film naar dat tijdperk te stylen. Het resultaat is dat de thriller in iedere tijd had kunnen spelen, al wordt er wel in het tempo van de jaren ’70 in gerookt. Bij dat laatste meen ik altijd de gulle sponsorhand van de tabaksindustrie te zien. Film is een belangrijk middel om nieuwe verslaafden te kweken.

Een andere vraag die blijft hangen kan ik alleen zelf oplossen. Waar ken ik het portret van? Wellicht heb ik het in Italië gezien. Ik haalde de afgelopen dagen talloze vakanties terug uit mijn herinneringen. Bijvoorbeeld die aan Sicilië. Het verraste me destijds hoezeer je de aanwezigheid van de maffia kunt voelen op dat eiland. Alsof er een deken over het land ligt.

Helaas, het portret dook niet op bij deze mijmeringen maar het was prettig terug te denken aan al die ervaringen, die anders onaangeroerd in de magazijnen van je hersens opgeslagen blijven liggen. Zo heeft The Burnt Orange Heresy al meer met me gedaan dan ik ooit tevoren kon bevroeden. En ben ik blij dat ik nog steeds op Twitter zit.