Er is verschil tussen weten en beseffen. Daar kwam ik weer eens achter door een oud verhaal van Anaïs Nin. Ze schrijft over een vrouw in Parijs die ongewenst zwanger raakt en het kind niet kan houden. Het stamt uit de jaren dertig van de vorige eeuw, abortus is verboden dus ze probeert de vrucht zelf te verdrijven met ammoniak. Dat gaat helemaal verkeerd en ze belandt in een medische noodtoestand. Het ziekenhuis weigert haar te behandelen en zet haar zelfs op straat. Artsen willen haar niet helpen omdat ze vanwege het verbod zelf in de gevangenis kunnen belanden.

Ik wist natuurlijk dat abortus indertijd verboden was maar realiseerde me niet eerder dat het voor een vrouw betekende dat ze verstoken is van alle medische hulp. Dit kan alleen maar in het patriarchaat. Voor een man zou zich zo’n situaties niet voordoen. Zelfs de grootste misdadigers hebben recht op medische hulp. 

Het korte verhaal The Mouse staat in Under a Glass Bell, de bundel waarmee Nin in 1944 debuteerde. Ze gaf het boek in eigen beheer uit. Pas later werd de literaire waarde ontdekt, toen ze in de jaren ‘60 haar dagboeken begon te publiceren. Nin was een bohemienne, ze onttrok zich aan het burgerlijke bestaan, ging erotische relaties aan in alle vormen. Waaronder een met haar eigen vader, een pianist, toen ze 30 jaar oud was. 

Daarover gaan de verhalen in Under a Glass Bell niet. Het zijn voor een deel surrealistische taferelen, die inderdaad het gevoel oproepen dat je krijgt als je naar een schilderij van Dalí kijkt. Je herkent de vormen, hier en daar ook de symboliek maar het blijft toch een raadsel waar je naar zit te kijken. In het oproepen van sfeer is ze ook in de realistische verhalen sterk. Ik voelde me echt in het Parijs van die tijd, aan boord van een woonboot in de Seine. Maar misschien helpt het dat ik wel eens op zo’n boot in Parijs gelogeerd heb.

Ik ken Anaïs Nin hoofdzakelijk van heel vroeger, ze was indertijd en wellicht nog steeds heel populair onder jonge vrouwen maar kan me niet herinneren dat ik ooit eerder iets van haar las. Het is romantiek voor degenen die zich nog niet in de saaie regelmaat van volwassenheid en de rest van de buitenwereld willen storten. “De stervende zomeradem kwam mijn slaapkamer binnen, de kamer van schaduwen, het prieel van de nacht.” En: “De regen drong de kapotte brievenbus binnen en toen ik mijn brieven opende, leek het alsof mijn vrienden hadden gehuild toen ze mij schreven.”

Under a Glass Bell is een kleine bundel, beschikbaar in Kobo Plus en soortgelijke abonnementen. Het Engels was af en toe wel even ploeteren. Na een paar dagen kan ik me op The Mouse na geen enkel verhaal meer herinneren.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Doe net als meer dan tweeduizend andere lezers en abonneer je hier gratis.