Luister is een roman die draait om een jonge vrouw die in de jaren tachtig naar Parijs gaat. Of liever gezegd vlucht. Ze vindt een baan als au pair en komt bij een merkwaardig stel terecht. Of zijn Parijzenaars gewoon allemaal zo afstandelijk? Dat weet ze niet. Zoals ze veel niet weet. Sacha Bronwasser weet je als lezer perfect het gevoel te geven hoe het is om in een vreemde stad overgeleverd te zijn aan het onbekende.

Dat klinkt al onrustbarend maar het is nog erger. Sinds de Tweede Wereldoorlog is vermoed ik geen stad in Europa zo vaak en zo hard getroffen door terrorisme. Het boek behandelt zowel de golf van aanslagen uit de jaren ‘80 als de grote terreurdaden van november 2015. Het leven gaat door in de stad, die volgens de eigen wapenspreuk vaak door elkaar geschud wordt en nooit ten onder gaat, maar de dreiging maakt alles nerveus, onzeker. Zo leest het boek ook. Het verhaal is meeslepend maar je glibbert. Nooit is precies duidelijk wat er aan de hand is en zelfs na de verpletterende ontknoping overheerste bij mij een verwarring die me deed overwegen het boek meteen opnieuw te lezen. Die ervaring had ik eerder alleen bij De Donkere Kamer van Damocles. Daar doet het boek ook inhoudelijk aan denken, niets is wat het lijkt.

Luister gaat ook over fotografie, over hoe beelden, onze bakens van de werkelijkheid, ons op het verkeerde been kunnen zetten. Het pelt die beeldcultuur af. Zien is niet hetzelfde als kijken.

Ik was zelf in de jaren ‘80 beginnend fotograaf en bezocht Parijs. Uit die tijd dateert de foto hierboven. In die zin was het lezen ook een memory trip.

Het boek, dat intiem voelt omdat de hoofdpersoon het verhaal vertelt aan een derde van wie de rol pas later duidelijk wordt, gaat over machtsmisbruik, grensoverschrijdend gedrag en andere zaken die nu erkend worden als misstanden maar in de jaren ‘80 volstrekt normaal waren, dan wel onbesproken bleven. Het gaat over geheimen die we hebben om de doodeenvoudige reden dat niemand ze echt zou begrijpen als je ze vertelde. En alsof dat niet voldoende is, speelt ook de strijd tussen de ratio en het onverklaarbare een belangrijke rol. Nog zoiets waarvan je niet zeker weet wat je er van moet denken.

Luister is een rijke roman van deze tijd, waarin we toch vooral ontdekken hoe weinig we weten. Sommigen verlangen daarom terug naar de zogenaamde overzichtelijkheid van vroeger. Het boek is daar een probaat medicijn tegen. Maar het is vooral ook een goed geschreven en knap gemaakt verhaal.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik mijn persoonlijke nieuwsbrief met tips, ervaringen en ideeën. Abonneer je nu hier. Gratis.