Till is een ongewone Amerikaanse film over racisme. Hoewel de film gaat over gruwelijke misdaden is er geen geweld in te zien. De daders blijven ook letterlijk buiten beeld. Sowieso komen er relatief weinig witte acteurs in de film voor. 

Het is een soort omgekeerde ervaring. In reguliere Hollywood-films die het Amerikaanse racisme aan de kaak stellen speelden zwarte acteurs tot voor kort ondergeschikte rollen. Denk bijvoorbeeld aan Mississippi Burning uit 1988 van Alan Parker. Destijds een baanbrekende film, die voor velen een eye opener was, maar nu zou toch wel erg opvallen dat deze antiracistische aanklacht geheel draait om witte mensen. Over segregatie gesproken.

Till vertelt het waargebeurde verhaal van de moeder van Emmett Till, een 14-jarige jongen uit Chicago die in 1955 op familiebezoek ging in een klein dorp in Mississippi. Hij maakte vermoedelijk een flirterige opmerking tegen een witte winkelbediende en werd daarop gelyncht door racistische dorpsbewoners. De daders werden vrijgesproken door een hagelwitte jury. Kort daarop bekenden ze in een interview dat ze de jongen wel degelijk vermoord hadden. Ze konden vanwege de vrijspraak niet opnieuw voor de rechter gedaagd worden. 

De zaak werd, door het moedige optreden van de moeder, een keerpunt in de strijd om burgerrechten. Die strijd duurt tot op de dag van vandaag voort. De anti-lynchwet die naar Emmet Till werd vernoemd is pas vorig jaar aangenomen door het Congres. Er is 100 jaar aan gewerkt om die te realiseren. Ja, honderd jaar. Alleen daarom al is de film belangrijk om te zien.

Voor de rest is de film nogal, hoe zal ik het zeggen, atypisch. Het verhaal wordt traag verteld. Zozeer dat ik me halverwege begon af te vragen of de afloop van de moordzaak nog wel voor het einde behandeld ging worden. 

Het gebrek aan tempo leidt er aan de andere kant wel toe dat je je meer inleeft. Ik werd me zelden zo bewust van het structurele onrecht, ook al vertelt de film niets wat ik niet wist. Voor het eerst zag ik de witte racisten op dezelfde manier als ik de nazi-bezetter zie, even meedogenloos en onverslaanbaar. Emmett deed me meermaals denken aan die andere tiener, Anne Frank.

Al kijkende moest ik op de een of andere manier ook denken aan Afrikaanse films. Door de manier waarop het verhaal verteld wordt, hoe de gemeenschap centraal staat maar ook door de aankleding, iedereen is uitzonderlijk goed gekleed. Later kwam ik erachter dat de regisseur, Chinonye Chukwu, van Nigeriaanse afkomst is en opgroeide in Alaska. Afro-Amerikaans, maar dan anders.

De film heeft op Rotten Tomatoes een rating van 98 procent en is overladen met prijzen, waaronder een BAFTA-award, vooral voor hoofdrolspeelster Danielle Deadwyler.

Ik kon al die lof eerlijk gezegd aanvankelijk niet goed begrijpen. Ik had soms het gevoel dat ik naar een tv-film zat te kijken. Nu de film is ingedaald begin ik de waardering wel beter te plaatsen. Till is een film die op het eerste gezicht zeer conventioneel gemaakt lijkt maar totaal anders is. Nu pas wordt het verhaal vanuit dit perspectief verteld, zoals ook nu pas de wet is doorgevoerd. Het verhaal is helaas nog steeds geen geschiedenis maar razend actueel.

Als je Till wilt bekijken moet je vrees ik nog even geduld hebben. Volgens IMDB is de film in Nederland pas eind maart te zien. Ik zag de film via een Amerikaanse streamingdienst waar die al wel te huur is.

PS: Nu je hier toch bent, abonneer je dan meteen even op In de Week, mijn gratis nieuwsbrief met tips en ideeën. Iedere zondagavond in je mailbox. Vul hier je mailadres in.