Het gegeven is geniaal. Een vliegtuig van Air France landt in maart 2021 in New York met aan boord meer dan 200 passagiers. Het toestel is zwaar gehavend omdat het onderweg in een ongekend zware storm belandde. Ruim 100 dagen later landt dezelfde vlucht weer. Het is hetzelfde toestel, met aan boord precies dezelfde passagiers en bemanning. Niemand weet waar het vandaan komt, noch hoe dat kan.

Dat is de basis van Anomalie, een thriller van Hervé Le Tellier. Het is in Frankrijk een van de grootste bestsellers ooit, met een miljoen verkochte exemplaren. Zo’n boek dat je in gesleurd wordt. In dit geval begint het met een huurmoordenaar die nauwkeurig demonstreert hoe je iemand ombrengt zonder sporen achter te laten. Je hebt als lezer meteen de neiging je veiligheidsgordel om te doen. Dit belooft een heftige ervaring.

Dat is het ook. Het boek raast door het ruimte-tijd continuüm. Niet dat ik weet wat dat is, maar het klinkt interessant. Je wordt ingewijd in de wereld van de theoretische natuurkunde die verder reikt dan The Matrix maar ook persoonlijke thema’s, zoals de frustratie over het verlies van de jeugd komen aan de orde. Het is niet alleen verhaal maar ook een lawine aan ideeën. En het is een Frans boek dus er zitten ook ingewikkelde relatieproblemen en ongecompliceerde seks in.

Het verhaal wordt in verschillende stijlen verteld aan de hand van de lotgevallen van zo’n 11 personages. Een hoeveelheid waar ik wel een beetje moeite mee had bij deze page turner, soms was ik kwijt wie ook alweer wie was. Het is tekenend voor de vernuftige stijl van Le Tellier dat hij er in het boek zelf mee spot. Een van de van hoofdpersonen is een schrijver die een roman schrijft over wat hem overkomt in het boek:

Hij heeft slechts elf personages overgehouden en vermoedt dat elf helaas al veel te veel is. Zijn uitgeefster heeft hem gesmeekt, Victor, alsjeblieft, dat wordt te ingewikkeld, zo raak je je lezers kwijt, maak het eenvoudiger, snoei er wat in, ga voor de essentie. Maar Victor doet gewoon waar hij zin in heeft.

Anomalie kent meer van dat soort spielereien en ook dat maakt het boek aangenaam. Net zoals dat Le Tellier regelmatig filosofie uit de kast trekt om te verklaren wat er aan de hand is en hoe mensen daarop reageren. Je steekt er als leek nog wat van op.

De natuurkundige uiteenzettingen kon ik soms lastiger volgen, dat wil zeggen ik had geen zin daar de nodige moeite voor te doen. Wel betrapte ik Le Tellier tot mijn teleurstelling geloof ik op een blunder. Aan de kust van Het Kanaal laat hij een van de hoofdrolspelers naar een door de lucht zwevende albatros kijken. Die dieren komen daar, noch in het hele noordelijk deel van de Atlantische Oceaan niet voor. Maar misschien was dat opzet en miste ik de clou. Ik ken het verhaal van de eenzaamste vogel ter wereld, een verdwaalde albatros in Schotland die al jaren vergeefs naar een partner zoekt.

Naast de lotgevallen van de passagiers kent Anomalie ook een verhaallijn waarin ontrafeld wordt wat er aan de hand is met de bizarre situatie en die tot een ontknoping brengt. Bij veel sciencefiction en thrillers gaat het daar wat mij betreft mis, maar niet bij Anomalie. Ik vond het einde uiterst geloofwaardig. Het thema is ook actueel door het snel oprukken van AI, dat onder meer de vraag oproept wat echt is en wat niet.

Het boek is ook buiten Frankrijk een bestseller maar ik heb het idee dat de eind 2021 verschenen vertaling hier in Nederland, ondanks lovende recensies, weinig heeft gedaan. Op Goodreads slechts 6 Nederlandse lezers tegenover bijvoorbeeld 44.000 Duitse. Misschien dat het komt door de vertaling, dacht ik aanvankelijk. Daar zie ik meer mensen over klagen en die wekt soms de indruk uit Google Translate te komen. Er staan ook rare fouten in zoals ‘ik wordt’. Dat past tegelijkertijd wel weer bij Anomalie, het idee dat je een spannend boek leest waar eigenlijk een nog beter boek in verscholen zit.

Maar later begon ik me af te vragen of die fouten wel ongelukken zijn. Liliane Waanders merkt scherp op dat in het boek een zinnetje over spoedvertalingen zit verwerkt dat er op lijkt te wijzen dat ze expres gemaakt zijn. Of dat Le Tellier er rekening mee hield dat ze gemaakt zouden worden.

De vertaler heeft om het nog ingewikkelder te maken zelf ook geschreven over de enorme hoeveelheid verwijzingen en vondsten die er in verwerkt zitten. Hij wekt niet de indruk de klus afgeraffeld te hebben.

Je ziet, Anomalie is geen simpele thriller maar een roman die achteraf nóg een keer landt.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een persoonlijke nieuwsbrief over wat ik zie, lees, hoor, denk en beleef. Abonneer je hier gratis.