Er komt godzijdank wat verandering in maar als er een groep is die van het bioscoopscherm en andere beeldbepalers wordt gewist dan is het wel die van de oude vrouwen. Als ze al in films voorkomen dan is het als lieve omaatjes of vreselijke heksen. En anders moet hun ouderdom zoveel mogelijk weggepoetst worden. Bij mannen zijn rimpels teken van karakter, bij vrouwen zijn ze taboe. Ouderdom als strafkamp.

François Ozon, een meesterlijk Frans regisseur die praktisch ieder jaar een film maakt die meestal ook nog eens indrukwekkend is, gaat dit taboe te lijf in Quand Vient L’Automne (Als het herfst wordt), met in de hoofdrol de 81-jarige Hélène Vincent die Michelle Giraud speelt. Ze heeft zich teruggetrokken op het platteland waar ze een rustig leven leidt, soms in het gezelschap van de 74-jarige Josiane Balasko, die een oude vriendin speelt wiens zoon net is vrijgekomen uit de gevangenis.

Het leven is eigenlijk wat te rustig, Giraud is eenzaam en ze kijkt uit naar de komst van haar dochter en kleinzoon die de herfstvakantie bij haar gaan doorbrengen.

Vanaf hier kan ik eigenlijk niks meer over het verhaal prijsgeven. Ozon is een knappe verteller die je op meeslepende wijze door een plot leidt met veel deuren die op een kier staan zonder dat je precies kunt zien wat zich daarachter afspeelt. De spanning houdt aan en het verhaal blijft verrassen. Ouderdom is het niet enige taboe dat hier stukgeslagen wordt.

De openingsscène zet de toon. In een vrijwel lege kerk vertelt een priester het verhaal over Jezus, Maria Magdalena en de Farizeeër. Die laatste is boos dat Jezus zich inlaat met de vrouw omdat zij een zondares is en niet met hem terwijl hij toch zo’n vroom leven leidt. Jezus antwoordt daarop dat het de vrouw is die goed voor hem zorgt, niet de Farizeeër. En dat fouten uit het verleden mensen niet nagedragen mogen worden als ze goed doen. Of woorden van soortgelijke strekking. Ik probeerde er achteraf wat over op te zoeken en merkte dat het bijbelverhaal tot op de dag van vandaag voor verwarring zorgt bij gelovigen, vooral onder de rechtlijnigen. 

Veel mensen geven de voorkeur aan denken in goed of fout, schuldig of onschuldig. De werkelijkheid is vaak wat minder simpel. Ozon speelt daar op ingenieuze wijze mee. Ook al heb ik er inmiddels een nacht over geslapen weet ik nog steeds niet wat ik moet vinden van wat ik gezien heb. Dat bedoel ik beslist niet negatief, integendeel. En het is de bedoeling.

Quand Vient l’Automne is een spannende film met een ongebruikelijk rustig tempo. De acteurs schitteren stuk voor stuk, alleen dat al is reden te kijken, in het even subtiele als schokkende verhaal.

Quand Vient l’Automne is beschikbaar via diverse streamingdiensten.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Doe net als meer dan duizend andere lezers en abonneer je hier gratis.