Ik voelde me plots een kannibaal

Er zijn van die belachelijke geneugten waar ik verder niet graag over praat. Zoals de vegaburgers bij Smullers op het station. Uit de automatiek, dat is heel belangrijk. Het klinkt misschien gek maar een automatiek ervaar ik als een gokkast waar je altijd prijs hebt. Ja, ik weet het, dat is een Belgenmopje maar ik vind het helemaal niet erg om Belg te zijn, integendeel. Het voelt echt zo. Je beamt het geld naar de automaat, er gaan groene lampjes flikkeren en dan hoor je de klik, de deur gaat van het slot. Je opent het loket en daar is de prijs. Altijd prijs.
Ik grijp voorzichtig de vegaburger, liefst een cheeseburger met zo’n vette lap gesmolten kaas en spoed me naar een nabijgelegen bankje in de hal, als een vos met zijn prooi. Ik vouw het papier voorzichtig open, drapeer het zo dat mijn kleding niet onder de sausvlekken komt te zitten en neem een hap. Dat gevoel, je tanden die door de burger glijden. Het geeft iets van een oergevoel. Zo moet een roofdier zich voelen. Ik ben een vegetarisch roofdier.
Natuurlijk speelt er, zoals wel vaker bij genieten, ook een sluimerend schuldgevoel mee. Dit eten is hartstikke ongezond. Morgen slaat de weegschaal op tilt. Maar het wegduwen van dat schuldbesef voelt als een overwinning, ook al zo lekker.
Zo kan ik dan genieten. Soms zit ik in de trein al smoesjes te verzinnen om me er aan te buiten te kunnen gaan in plaats van thuis een gezonde verantwoorde maaltijd te maken. Het is te laat om nog te koken. Dit is makkelijker en sneller. Ik heb vandaag 17.000 stappen gelopen, et cetera.
Maar laatst schrok ik. Ik zag ineens tot mijn verbazing dat niet in alle vakjes vegaburgers lagen. Sommige bevatten gewoon dodedierenburgers. De kolom bleek verdeeld in zowel vega als vlees. De vegadeurtjes hebben groene hendels, zoals je op de foto hierboven kunt zien. Gek, dat was me nooit eerder opgevallen.
Een lichte paniek maakte zich van me meester. Het verschil tussen vegaburgers en dodedierenburgers is amper te proeven. Had ik per ongeluk wel eens ongemerkt die laatste gepakt? Had ik, met andere woorden, zonder dat ik het wist vléés gegeten? Dat is voor mij echt een shock. Ik huldig weliswaar de stelling dat wie principieel is, ook inconsequent moet durven zijn (anders word je al snel een onuitstaanbaar persoon) maar dieren eten is voor mij echt een no-go. Het is me een keer per ongeluk overkomen, in Denemarken door een ober die zich vergiste, en ik kan me nog levendig herinneren dat ik een halve nacht wakker lag, misselijk van het idee dat er een kip in mijn buik zat. Dit gebeurde bijna 30 jaar geleden.
Het klinkt misschien overdreven maar dieren eten is voor mij persoonlijk net zo wanstaltig als kannibalisme. Let wel, ik vind heus niet dat mensen die dieren eten kannibalen zijn, het gaat puur om mijn persoonlijke beleving. Ik vind overigens zelfs niet dat vleeseters een dierenmoordenaars zijn, zoals door activisten wel eens wordt geroepen. Ik denk niet dat je mensen overhaalt door ze voor moordenaar uit te maken, of medeplichtige. Ik gun ze de vrijheid die conclusie zelf te trekken. Je ziet, ik was al mild lang voordat Klaas Dijkhoff het belang ervan ontdekte.
Terug naar de automatiek. Je begrijpt dat het besef dat ik mogelijk per ongeluk vlees at me onaangenaam verraste. Prompt schakelde ik met enige tegenzin over op de vega bamischijf en de altijd veilige kaassoufflé om verdere vergissingen te voorkomen. Dat laatste, de kaassoufflé, is om een understatement te gebruiken niet echt mijn favoriet. In de tijd dat vegetarisme nog werd gezien als een psychische afwijking en er in de horeca amper iets zonder vlees te krijgen was, heb ik zoveel kaassoufflés gegeten dat het aan een trauma grenst. Een kaassoufflétrauma. Het woord is net zo smakeloos als de snack zelf, ondanks het knapperige traumalaagje.
De burgers begonnen weer te lokken, ik gaf mijn voorzichtigheid op en sloeg likkebaardend mijn slag. Ik keek zorgvuldig welk deurtje ik moest hebben, checkte of er vega op de verpakking stond en griste mijn prooi weg. Zittend op een bankje, keek ik naar de automatiek en vroeg me weer af hoe dit me nooit opgevallen kon zijn. En hoe vaak ik wellicht per ongeluk vlees naar binnen had gewerkt. Ik huiverde bij de gedachte. Het voelde als een inktvlek op een wit overhemd.
Toen ik dit op begon te schrijven kreeg ik ineens een ingeving. Ik heb vast wel eens eerder een foto van de automatiek gemaakt. Ik zocht door mijn bibliotheek en inderdaad daar was een foto. Ik bleek niet gek. Op het beeld van twee jaar terug was duidelijk te zien dat de hele kolom vega was en er was ook geen sprake van groene hendeltjes. Smullers heeft het assortiment kennelijk stilletjes aangepast. Maar wanneer?
Ik zoek op hun site. De sectie nieuws is leeg. In de Way Back Machine vind ik geen kopie. Dan zie ik tot mijn schrik dat in het menu-aanbod ineens de vegacheeseburger ontbreekt. Die heb ik net gegeten! Wat voor gaslighter is hier aan het werk? Ik check hun Instagram-account. Daar zie je dan weer gewoon recente foto’s met de vertrouwde vegakolommen. Is het dan alleen op Rotterdam CS?
Ik moest denken aan Vegatalian, een volledig vegetarisch Italiaans restaurantketen die onlangs aankondigde in Rotterdam de naam te veranderen en voortaan ook dode dieren te gaan serveren. Alleen vega was toch te lastig in Rotterdam, lieten ze netjes weten.
Heb ik weer, woon ik gewoon in een stad van dierenmoordenaars. Stelletje kannibalen.
PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Doe net als meer dan tweeduizend andere lezers en abonneer je hier gratis.
Heb er niet zo’n moeite mee om mensen die dierlijke producten eten tot dierenbeulen te bestempelen, feitelijk klopt het gewoon. Al is de activiteit zelf meestal uitbesteed aan boeren, transporteurs en arbeidsmigranten in slachthuizen.
Maar wanneer ik op reis ga ben ik zelf ook een dierenbeul, allerlei beestjes op de voorruit of onder mijn schoenzolen die eraan moeten geloven, hoezeer ik ze ook probeer te ontwijken. Dus de vraag is: hoeveel leed kun je voor jezelf (en voor anderen) verantwoorden?