Olphaert den Otter schildert de mensheid zonder mensen te laten zien. Dat klinkt steriel maar het tegendeel is waar, het is ontroerend. Hij is bijvoorbeeld begaan met daklozen en schildert hun verblijfplaatsen. Zoals een plek in het Kralingse Bos, uit het zicht achter een paar struiken. Een paar stukken plastic. Daar woont iemand.

Den Otter schrijft er over op Facebook. Een selectie van die teksten hangt ook op de tentoonstelling bij Droog in Amsterdam. De teksten en schilderijen horen niet bij elkaar maar vormen toch een geheel. Je wordt erdoor ondergedompeld in het virtuele universum van Den Otter. Zelden heb ik meegemaakt dat je op een tentoonstelling zo in het hoofd van de kunstenaar kunt kijken.

Maar zoals dat gaat met goede kunst reikt het veel verder dan de kunstenaar zelf. De schilderijen en teksten maakten me bijvoorbeeld ook duidelijk dat daklozen een soort oermensen zijn. Zij leven zoals onze verre, verre voorouders ook leefden, zonder enig bezit. Daarmee vormen ze de geringste belasting voor de planeet. Het zijn een soort eco-mensen, in al hun kwetsbaarheid. Als we allemaal dakloos waren was er geen klimaatcrisis, als we daarentegen allemaal miljardair waren, was de planeet al lang kapot. We gaan ten onder aan wat we zien als succes.

Zo weet Den Otter je door het leed van een mens naar het leed van de mensheid te laten kijken.

Misschien ligt het aan mijn stemming maar ik had deze week nog zo’n ervaring. Ik ging min of meer toevallig naar het optreden van de zangeres Hebe in Bitterzoet. Het werd een van de meest intieme concerten die ik ooit meemaakte, niet alleen vanwege haar innemende stem als wel door haar ongekende openhartigheid. Spontaan sprak ze over hoe ze tot haar songs kwam. Ze vertelde hoe ze worstelde met de duistere ravijnen in haar hoofd, over hoe blij ze was door muziek de kracht te hebben hervonden om op het podium te staan. Het maakte het optreden tot een soort huiskamerconcert.

Wat me wel weer verbaasde is dat zelfs in zo’n setting, met zulke kwetsbare nummers, mensen door de muziek heen ouwehoeren.

Het is soms makkelijker om van de mensheid te houden dan van mensen.

PS: ik probeer vandaag de eerste editie van mijn nieuwe nieuwsbrief – over wat ik schreef, zag, hoorde, las en tegenkwam – uit te sturen. Als je je op tijd opgeeft krijg je dat unieke exemplaar ook, helemaal gratis en toch waardevol. Abonneer je dus nu hier.