In mei schreef ik over La Belle Verte, een prettig gestoorde ecologische science fiction film uit 1996 die indertijd genadeloos flopte maar nu alsnog een hit is geworden bij jonge generaties omdat het toekomstbeeld zo accuraat is gebleken. Bij toeval zag ik ook op Netflix donderdag een andere film van dezelfde regisseur, Coline Serreau, en verdomd die bleek eveneens verbijsterend visionair. 

Chaos stamt uit 2001 en is een feministische comedy annex misdaadfilm over geweld tegen vrouwen. Ja, dat lees je goed, een spannende comedy over geweld tegen vrouwen. Alle soorten van geweld. De vrouwen in de film worden afgetuigd, misbruikt, verkracht, emotioneel gemarteld dan wel compleet genegeerd. Praktisch iedere man in de film is een klootzak.

De film opent met een stel dat ‘s avonds laat in een auto door een schimmige straat van Parijs rijdt. Dat wil zeggen hij zit achter het stuur, zij zit op de bestuurdersstoel. In de verte komt een jonge vrouw aanrennen in een sexy jurkje. Ze is in paniek en wordt achternagezeten door drie ruige kerels. De auto stopt. Ze rent op het portier af. De bestuurder doet direct de deuren op slot. De jonge vrouw bonkt op het raam, smeekt om hulp. De kerels nemen haar te grazen terwijl het stel toekijkt. Haar bloed wordt uitgesmeerd op de voorruit. De belagers maken zich dan uit de voeten en het slachtoffer wordt voor dood achtergelaten in de goot. De man stapt uit en begint met tissues de ruit schoon te maken om daarna gewoon weg te rijden, zijn vrouw wil wel helpen maar protesteert tevergeefs.

De scène deed me denken aan een voorval dat ik ooit zelf meemaakte in de jaren tachtig. Ik liep ‘s avonds laat over de Nieuwe Binnenweg en trof een huilende vrouw, ze zat onder het bloed. Ik sprak haar aan om te achterhalen wat er loos was. Een taxi stopte. De chauffeur draaide zijn raampje naar beneden en riep “Laat toch gaan”. Ik was verbijsterd. Niet omdat hij niet wilde helpen maar omdat hij actief wilde verhinderen dat een ander dat deed. De vrouw bleek een verslaafde sekswerker. Ze was door een klant met een samoeraizwaard bewerkt.

Ik bedoel, de openingsscène van Chaos is heftig maar beslist niet onwerkelijk en dat geldt voor de hele film, die de ene na de andere verrassende wending neemt en helemaal gaat over hoe de mannen de vrouwen als consumptieartikel zien, iets wat ze gebruiken en wegwerpen.

De mannen in de film zijn wreed maar dommig. Ook dat is visionair. Inmiddels blijkt uit studieresultaten dat meiden slimmer zijn dan jongens. Dan weet je meteen waarom vrouwen onderdrukt worden. Dat heeft niets te maken met natuur, biologie of zedigheid. Mannen weten zo te voorkomen dat ze overklast kunnen worden door vrouwen. Wie onderdrukt, vreest.

Los daarvan hebben ze ook weinig benul. Ze zijn zo met zichzelf bezig dat ze geen idee hebben wat ze vrouwen aandoen.

De vrouwen in Chaos zijn slim, sterk, moedig en gaan de strijd aan. En hoe. De film straalt de kracht van de vrouwenbeweging in 2017, toen door de komst van Trump, het prototype van de hoofdpersoon uit Chaos, het feminisme plots een heropleving doormaakte. Over de hele wereld trokken vrouwen de straat op met de gedachte die nu de strijdkreet is van Kamala Harris: we’re not going back. 

Chaos is doordrenkt van feminisme maar dat wordt nergens van de daken geschreeuwd. Het is in de film gewoon een noodzakelijk handelen.

Het is een Franse film dus het gaat er allemaal wat anders aan toe dan in Amerikaanse films, zeker op het gebied van seks en liefde, maar de principes zijn hetzelfde. Zelfs als je dat niet weet. Er is bijvoorbeeld weinig aandacht voor in het publieke debat maar in de VS zijn kindhuwelijken (dat betreft altijd meisjes) nog steeds legaal, met alle narigheid die daarbij hoort. Ook dat fenomeen komt in Chaos aan bod.

Regisseuse Coline Serreau, die ook het script van Chaos schreef, werd beroemd met haar kaskraker Trois hommes et un couffin die resulteerde in een eveneens succesvolle Amerikaanse remake: Three men and a baby. Ze debuteerde in 1978 met de documentaire Maar wat willen ze dan? waarin vrouwen met uiteenlopende achtergronden aan het woord kwamen. Hun openheid schokte het publiek.

Ik kon geen ondertitelde trailer van Chaos vinden maar op Netflix is de film momenteel te zien met Nederlandse ondertitels.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.