In een uitverkocht Ziggo Dome te Amsterdam woonde ik een concert bij van Diljit Dosanjh. Je hebt waarschijnlijk nog nooit van hem gehoord maar toch is hij een van de populairste artiesten op de planeet. Op Instagram heeft hij 23 miljoen volgers, fors meer dan bijvoorbeeld Madonna met haar 18 miljoen. In Londen staat hij drie avonden in het O2, dat plaats biedt aan 20.000 toeschouwers. Diljit Dosanjh is een Indiase superster, acteur en zanger, die momenteel een wereldtoernee maakt.

Zijn wervelende show confronteerde me met een aantal zaken. Zo dacht ik tot vrijdagavond dat concerten van Westerse bands allemaal verschillend zijn. Dat Lady Gaga een ander optreden geeft dan Rammstein, om maar wat te noemen. Diljit Dosanjh maakte me duidelijk ze allemaal hetzelfde zijn, of liever gezegd variëren binnen hetzelfde format. Ik kan er niet goed mijn vinger opleggen, ik zag gewoon een totaal andere show dan ik mijn hele leven gewend ben. Het begin, het einde en alles wat er tussenin zat. Misschien komt het omdat hij acteur is maar het oogde allemaal veel filmischer, wellicht ook door de deelname van tientallen dansers. De band nam geen prominente plaats in op het podium. Er zat ook een pauze in de 2,5 durende show, dat maak ik geloof ik alleen nog bij klassieke concerten mee. En er was geen toegift. Het einde was gewoon het einde. Ineens keek ik anders aan tegen het ‘begging for more’-ritueel dat tegelijkertijd een gunst en verplichting is.

Dosanjh maakt muziek waar je automatisch van gaat dansen. Ik ben geen gretige danser maar het lukte me niet op mijn stoel te blijven zitten. Dat gold ook voor de rest van het publiek waar overigens vrijwel niemand tussen zat die uiterlijk op mij leek. Het waren Hindoestaanse Nederlanders, Indiërs, Pakistanen. Veel Sikhs ook, waarvan je de mannen makkelijk kunt herkennen aan hun typische tulband. Ter plekke realiseerde ik me dat er wel veel gediscussieerd wordt over de hoofddoeken van moslima’s maar amper over de tulband voor mannen, die nota bene religieus veel verplichter is dan de hoofddoek.

Eenmaal weer thuis zocht het eens op. In de extreemrechtse proeftuin Oostenrijk werd een hoofddoekverbod dat was ingevoerd zelfs door de hoogste rechter teruggedraaid omdat het niet voor de tulband van mannen gold. 

Ik vermoed dat je in de media tevergeefs zult zoeken naar een recensie van zijn show op het Europese continent. Niet alleen die in Ziggo Dome maar ook in Düsseldorf of Milaan. De berichten die er zijn verschijnen in de Indiase media. Gek genoeg lijkt dat vanzelf sprekend. Niemand hier kent hem immers. O ja? Hoe vul je avond aan avond arena’s met ‘niemand’? Hoezo zijn deze mensen niemand? 

Ja, maar het is een andere, vreemde cultuur… Dat lijkt op het eerste gezicht een logisch argument maar als je er over nadenkt wordt Ziggodome grotendeels gevuld met een ‘andere cultuur’. Alleen is het dan de Anglo-Amerikaanse, een cultuur die wel omarmd wordt maar toch echt niet op de onze lijkt. In het AD stond daar deze week een opsomming van: Amerika is groot in Nederland. We volgen de presidentsverkiezingen in de VS alsof we zelf mogen stemmen. We gebruiken Engelse woorden alsof we half Amerikaans zijn. (…) ,,We nemen veel klakkeloos over zonder de context te begrijpen.” 

Het is de enige vreemde cultuur die wordt toegestaan. Het is zelfs de norm. Er zit een heel cultureel imperialisme achter. Duitse, Franse, Spaanse, Italiaanse en andere Europese artiesten worden alleen maar toegelaten als ze zich conformeren aan de Anglo-Amerikaanse cultuur. Al die shows en muziek, van Rammstein tot Shakira, zijn gekneed naar Anglo-Amerikaanse normen. Dat werd me door Diljit ineens duidelijk. 

Er zijn natuurlijk uitzonderingen. K-popbands bijvoorbeeld waarbij de hele zaal gevuld is met Nederlandse tieners die via Duolingo Koreaans leren.

Hoe de show van Diljit Dosanjh was? Ik vond het een geweldige ervaring. Al verstond ik er geen woord van.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.