Om half vier werd ik onrustig wakker. Ik zat ondergedoken, zonder te weten of er echt actief naar me gezocht werd maar ik kon het risico niet nemen over straat te gaan. Ze zochten me. Als ik me onherkenbaar maakte met een zonnebril en pet zou ik alleen maar opvallen. Misschien moest ik me trachten te verbergen door zo normaal mogelijk te doen. Of beter toch maar binnen blijven. De vrienden die me opvingen deden dat serieus en met liefde maar ook wat te enthousiast, alsof ze genoten van de spanning. Ondertussen waren ze gezellig aan het dineren, terwijl ik in een hoek van de kamer zat, half verscholen.

Wat een raar verhaal.

Ik draaide me om, sliep verder en de droom kwam terug. Het was een nachtmerrie van de vreemdste soort. Een zonder directe horror die heel kalm was maar waar voortdurend dreiging aanwezig was. Dreiging temidden van doodnormale gezelligheid.

Vier uur later liep de wekker af. Ik keek op mijn telefoon. In de VS is de staatsgreep nog in volle gang. Europese regeringsleiders zijn nerveus aan het worden. Trump geeft Poetin z’n zin met Oekraïne.

Maar daar had de nachtmerrie niet mee te maken. Of misschien toch wel maar dan anders. Ik had de avond daarvoor thuis op de bank een heel merkwaardige film gezien. Le Règne Animal, het Rijk der Dieren, uit 2023. Een avonturenfilm over een wereld waarbij een deel van de mensen langzaam verandert in dieren. Of liever gezegd dierachtigen. Bij het begin van de aftiteling vroeg ik me af waar ik nu eigenlijk naar had zitten kijken. Een film die aan de ene kant heel goed gemaakt was, met waanzinnige, fantasierijke beelden, maar die aan de andere kant alle kanten op leek te schieten met heel dunne, redelijk platgetreden verhaallijnen. Ik wilde mijn schouders er over ophalen maar het was alsof ik figuurlijk spierpijn voelde. Er klopte iets niet.

Pas vanochtend bij het koffiezetten begreep ik het. Le Règne Animal gaat over hoe we ons nu voelen. Angst en onzekerheid bekruipt de wereld en in een soort machteloosheid kunnen we niks anders verzinnen dan maar gewoon doorleven. Doen alsof er niks aan de hand is. Want ja, wat is er aan de hand?

Nu weten we hoe mensen zich in 1939 gevoeld moeten hebben, had ik die middag tegen een collega gezegd toen we de wereldpolitiek bespraken. Dat was ook het gevoel van deze film.
Het is eigenlijk meteen al met de openingsscène duidelijk. Een vader en zoon zitten in een auto in een immense file, een zee van auto’s in een tunnelbak. De vader verzucht uit het raam naar een andere automobilist ‘wat een shitzooi’, de ander beaamt dat: ‘wat een shitzooi’. Je hebt als kijker natuurlijk nog geen idee wat er aan de hand is. Is het gewoon zwarte zaterdag of is er sprake van een ramp? Dat laatste lijkt niet het geval want iedereen is verder kalm. Totdat er verderop in de rij auto’s wat gebeurt. Een grote ambulance begint heen en weer te schudden alsof het gaat om Jurassic Park. Gebonk, de wanden deuken naar buiten uit. Iets dat er in zit wil er wel erg graag uit. Maar wat?

Laat me het verhaal verder niet verklappen. Wat de film bijzonder maakt is dat er een krankzinnige dreiging is maar iedereen gewoon doorgaat met het leven. “Vanavond feest op het plein. Het wordt geweldig!” Er lijkt sprake van een soort anti-paniek en die is eigenlijk net zo verontrustend.

Dat wil niet zeggen dat er niks in de film gebeurt. Integendeel, ik heb een paar keer het gezicht afgewend omdat ik niet zo goed tegen medische gruwelen kan.

Je kunt Le Règne Animal op van alles betrekken. De aanzwellende klimaatramp, de pandemie, de angst voor vreemdelingen, of wat voor dreiging dan ook. Maar bij mij bleef het meest hangen dat je, net als de mensen in de film, geen idee hebt wat je moet doen. De film is bedolven onder de prijzen en nominaties en ik ben er verbaasd over dat hij niet meer maatschappelijke reuring heeft losgemaakt. Hoewel dat perfect in lijn is met verhaal: veel verborgen angsten maar geen rumoer.

Ik huurde de film via Apple TV maar hij is ook beschikbaar bij bijvoorbeeld Pathé.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.