In Milady, het vervolg op de Drie Musketiers verfilming d’Artagnan, duikt ineens een zwarte musketier op. Je zou het misschien niet verwachten maar die heeft echt bestaan. Hij komt weliswaar niet voor in de verhalen van Alexandre Dumas maar Aniaba was een prins uit de huidige Ivoorkust die in 1688 in Frankrijk belandde en de eerste zwarte officier van het Franse leger werd. Hij raakte uiteindelijk uit de gratie, onder meer omdat hij verdacht werd van omgang met Nederlanders, die zoals bekend al eeuwen voordat de jaarlijkse caravaninvasie van Frankrijk begon als vijanden werden beschouwd.

Aniaba was vaker onderwerp van boeken en studies maar werd in 2003 opnieuw tot leven gewekt door Frédéric Couderc in zijn roman Prince Ébène. Net als de film bevat dat boek elementen die in geschiedenisboeken veelal verzwegen worden, van biseksualiteit tot abortus.

Aniaba speelt overigens geen grote rol in Milady, de film draait vooral om het duistere personage van Milady de Winter, een topvrouw aan het Franse hof. Is zij een verraadster en zo ja, waarom? Die vrouw heeft nooit echt bestaan. Ze is door Dumas vermoedelijk gebaseerd op de wel echte gravin Carlisle die, net als Milady in het boek, uit jaloerse wraak diamanten stal die de koningin van Frankrijk stiekem aan haar minnaar had geschonken. De koning kreeg daar lucht van en eiste dat zijn vrouw de diamanten aan hem zou tonen. Op de een of andere manier slaagde de koningin erin de juwelen op tijd terug te krijgen en haar ontrouw te verbergen. Daarmee voorkwam ze de val van de monarchie en haar eigen dood.

Volg je het nog? Lastig hè? Dat is ook precies het probleem van de film Milady: er lopen zoveel complotten en intriges door elkaar dat ik er geen touw aan vast kon knopen. Ik heb weliswaar genoten van de film maar dat kwam niet door het verhaal. De film biedt spetterende actiescènes en Milady wordt vertolkt door de intrigerende actrice Eva Green, die onder meer een staaltje zwaardvechten ten beste geeft. Daarnaast zijn er vooral veel andere mooie beelden, onder meer van Franse kastelen.

Dat laatste maakt de film, die door critici afwisselend wordt gekraakt en geprezen, ook speciaal. Het zijn geen decors die voor Milady gebouwd zijn of met digitale technieken gecreëerde omgevingen. Alles speelt zich af in kastelen waar de geschiedenis heeft plaatsgevonden. Het is in die zin een soort reenactment, ook al is er sprake van veel fantasie. Zo gebruiken de musketiers vuurwapens die in werkelijkheid pas honderd jaar later in zwang raakten.

Maar die historische setting deed me ineens iets realiseren dat ik wel wist maar nooit zo bij nadacht: Frankrijk staat vol met kastelen omdat er in Europa eeuwenlang vrijwel permanent oorlog werd gevoerd. Het waren geen luxe optrekjes maar noodzakelijke verdedigingsmiddelen. Niet alleen tegen buitenlandse vijanden maar ook tegen elkaar.

Op de een of andere manier voelt het, na nog geen 80 jaar vrede, of we weer terugvallen in die Europese gewoonte. De oorlog in Oekraïne is begonnen en het is de vraag of die zich uit gaat breiden. In eigen land treedt een regering aan die een groot deel van de bevolking vijandig tegemoet treedt. Oude patronen dreigen kortom weer tot leven gewekt te worden. Nooit gedacht dat de Drie Musketiers me dat nog eens zouden inpeperen.

Milady wordt gestreamd via verschillende diensten.

Over deel 1, D’Artagnan, schreef ik hier.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.