Europa zoals je het niet kent
Het is 1500 kilometer rijden vanuit Rotterdam naar de grens van Slowakije en Oekraïne. Dat is dichterbij dan Madrid of Rome maar het voelt verder. De film Ciara, in het Nederlands De Linie, speelt zich af in dat grensgebied en al kijkend voelt het nog veel verder weg, tot het dichtbij komt.
Ciara gaat over een bende smokkelaars in het jaar 2007. Slowakije staat op het punt toegelaten te worden tot de Schengenzone en dat betekent dat de grensbewaking op last van de EU opgevoerd gaat worden. “De zwaarst bewaakte grens van Europa” zal het worden verklaart de nieuwslezer.
Die verandering leidt tot nervositeit bij de lokale mafia en als criminelen zenuwachtig worden dan vallen er al snel doden. Zo ook hier. Het gaat er niet zachtzinnig aan toe. Niettemin moest ik vaak lachen want het is ook een zwarte comedy.
De hoofdpersoon is een gewetensvolle bendeleider. Hij weigert harddrugs te smokkelen, omdat hij geen levens van jongeren wil verwoesten. Daarom beperkt hij zich tot sigarettensmokkel, of zoals hij het zelf noemt: kanker. Die logica is misschien lastig te volgen en dat geldt voor meer in de film. Er lopen nogal wat intriges door elkaar, zoals de rol van de kerk bij de criminaliteit, corruptie, gezinsproblemen, vrouwenrechten en ook nog de vluchtelingenproblematiek want de bende doet ook aan mensensmokkel.
Toch straalt de in 2017 gemaakte film op de een of andere manier nog hoop op betere tijden uit. Nu weten we beter. Rusland tracht Oekraïne in te pikken met nietsontziend militair geweld. In 2018 moest de Slowaakse premier Robert Fico aftreden nadat een journalist die onderzoek deed naar zijn corrupte praktijken werd vermoord. Inmiddels is Fico, een bondgenoot van Poetin, tot grote vrees van de democratische oppositie weer herkozen. Zijn regering voert nu oorlog tegen onder meer de media en cultuursector. De film mag hard zijn, de werkelijkheid is nog harder.
De film heeft voor zo ver ik kan nagaan nooit de Nederlandse bioscoop gehaald. Slowakije, met 5,4 miljoen inwoners, is sowieso amper in het nieuws. Nederlandse media berichten liever en vaker over de Amerikaanse staat Texas, om maar een willekeurige steekproef te noemen. Dat alleen al maakt de film interessant, je krijgt een inkijk in een onbekende wereld die toch echt meer bij ons leven hoort dan Texas, al is het maar door de EU. Het verhaal is ook nog eens geïnspireerd door ware gebeurtenissen.
Ciara is daarnaast een lust voor het oog, met een geweldige esthetiek. En een soundtrack met onder meer de Oekraïense band DahkaBrahka. De film was de officiële inzending voor de Oscars. Dat, en het gevoel dat je een bezoek brengt aan een onbekend land dat je wel zou moeten kennen, maakt de overdaad aan verhaallijnen toch verteerbaar.
Ik bekeek Ciara, voor 0,99 euro online.
PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.