Overleven aan de rand van het paradijs

Vanwege de ‘grote schoonmaak’ rond de Olympische Spelen zijn ze nu weg maar als je met de auto naar Parijs gaat, kon je ze tot voor kort zien. De krottenwijken die gebouwd zijn langs de périphérique, de betonnen ringweg die als een slotgracht rond de Franse hoofdstad ligt. De overheid heeft de dorpen de afgelopen jaren meermaals gesloopt, de tenten en zelfgebouwde huisjes van golfplaat en bouwafval, maar ze keerden steeds weer terug. Er wonen duizenden mensen.
Het is een ongemakkelijke aanblik, een wrange realiteit. Aan de rand van de rijkste stad op het Europese continent leven de allerarmsten pal naast het permanent voorbijrazende verkeer, in hutten.
De verpletterende film Divines speelt in zo’n bidonville en de banlieue die er naast ligt. Het verhaal gaat over twee tieners die, heel gek, dromen van een beter leven. Een woont in zo’n krot en is de dochter van een alcoholiste, de ander woont in de wijk en haar vader is imam. Ze ravotten en maken TikTok video’s van hun avonturen. De film opent er mee. Aan de muziek kun je horen dat het foute boel is. Cum Dederit van Vivaldi, een lied dat je als het ware optilt, wordt vaker gebruikt in films maar is hier wel erg toepasselijk. Het is een religieus lied, een psalm, waarin duidelijk gemaakt wordt dat de mens niet kan zonder de bescherming van God. Je mag in dit geval de overheid zien als de vertegenwoordiger van God op Aarde. Die beschermheer bestaat niet voor hen in deze wereld aan de rand van Parijs.
De tieners dromen in een geniale scène van hun eigen hemel, compleet met Ferrari. Om aan het geld daarvoor te komen begeven de twee meiden zich in de wereld van dealers en drugs. Dat is in dit gebied immers wat de high finance is voor de zorgeloze anderen die twee kilometer verderop in de luxe wijken van de stad wel toegang hebben tot goed onderwijs en kansen. Hoe dicht die werelden fysiek bij elkaar liggen wordt verbeeld door een theater waar het duo per ongeluk in terechtkomt als ze via een stelsel van gangen en buizen een schuilplaat zoeken. Vanuit de hoogte bespieden ze het podium waar dansers een voorstelling oefenen. Zullen ze er ooit in slagen die wereld te bereiken?
Drugshandel draait om angst. Dealers hanteren een terreurbewind, dat is een groter gevaar voor de betrokkenen dan de politie. Ik ga het verhaal niet vertellen maar het is een spannende film. Divines is echter geen gewone misdaadfilm. Zo zijn de rollen omgekeerd. De die hard gangsters zijn vrouwen, de mannen zijn seksobjecten. De film laat ook geen misverstand bestaan over hoe wreed de ongelijkheid is. De inwoners zitten opgesloten in het leven van de banlieues, de autoriteiten zijn vooral bezig om te zorgen dat ze daar blijven. Het zijn kooien zonder tralies.
Divines stamt uit 2016 maar het enige waar je dat aan merkt is dat een iPhone 6 nog het nieuwste van het nieuwste is. De debuutfilm van Houda Benyamina won een hele reeks prijzen, waaronder een Gouden Palm in Cannes. Haar jonge zus Oulaya Amamra die betoverend de hoofdrol speelt kreeg er een Cesar voor. Het is allemaal meer dan terecht.
De film is te bekijken op Netflix.
PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.