Het leven is als een abstract schilderij, het gaat niet om wat het voorstelt maar wat je er in ziet. Dat is ongeveer de portee van Dialogue avec mon jardinier (Gesprek met mijn tuinman), een film van de Franse meester Jean Becker uit 2007 die momenteel in de kelders van Netflix te vinden is. 

Een succesvolle Parijse kunstenaar die een midlife crisis doormaakt trekt in het oude huis van zijn overleden ouders op het Franse platteland. Hij stelt een tuinman aan om de wildernis rond het huis, een mooie metafoor voor zijn leven, op orde te brengen.

De tuinman blijkt een vergeten oud-klasgenoot die een heel ander levenspad heeft afgelegd. Hij is zonder vervolgopleiding bij de spoorwegen gaan werken, gelukkig getrouwd en nu al gepensioneerd “dankzij de strijd van de vakbond”. De twee totaal verschillende mannen praten over het leven. Of nou ja praten, het is een mannenvriendschap dus meestal scheert het gesprek langs de werkelijke kwesties en wordt steeds veilig teruggevallen op herinneringen en alledaagse gebeurtenissen. Dat maakt de film overigens aangenaam. Er is geen pretentie, eigenlijk ook geen spanningsboog.

Het heeft allemaal een hoge mate van echtheid.  Dat komt waarschijnlijk ook omdat het verhaal is gebaseerd op een gelijknamig boek van de Franse kunstenaar, schrijver en essayist Henri Cueco (1929-2017), een communistisch activist die zich in de jaren ‘80 bekeerde tot het libertarisme. In de film schijnen de maatschappelijke verhoudingen door die nu tot zoveel debat leiden: de tegenstelling tussen platteland en stad, tussen praktisch opgeleiden en de elite, tussen kapitalisme en ecologie. Maar omdat het verhaal van voor de bankencrisis dateert en de daaropvolgende opkomst van extreemrechts, gaat het er allemaal gemoedelijk aan toe. Het is een film over verschillende levensopvattingen en waarden.

Het is ook een echte mannenfilm. Van voor #metoo. De kunstenaar heeft bijvoorbeeld een seksuele relatie met een studente die zijn dochter zou kunnen zijn. Er komen wel vrouwen in de film voor maar louter in bijrollen. Zoals ze die in het leven van ‘echte mannen’ ook hebben.

Het beroep van tuinman is natuurlijk een welkome figuur als intellectuelen het willen hebben over waar het leven echt om draait. Denk bijvoorbeeld aan Being There, de eveneens verfilmde novelle van de omstreden Jerzy Kosinski die een soort omgekeerde Trump beschrijft, een tuinman die het met zijn zachte woorden schopt tot in het Witte Huis omdat de kiezers denken dat hij heel wijs moet zijn. Of het beroemde gedicht De tuinman en de dood. Andere voorbeelden schieten me even niet te binnen maar zijn er vast.

Dialogue avec mon jardinier past naadloos in die verzameling. Geen must see maar een fijne film, met geweldige acteurs, ook als je even wilt wegdromen bij het leven op het Franse platteland.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.