Net voordat ik wilde gaan slapen zag ik op Facebook een luchtfoto uit 1971 van Het Park met de Euromast. Te zien is hoe het majestueuze passagierschip Nieuw Amsterdam, dat in zijn bestaan talloze migranten en andere reizigers naar Amerika en Azië vervoerde, de haven verlaat. Het zou kort daarop gesloopt worden in Taiwan. Het einde van een tijdperk.

Toen ik inzoomde zag ik iets merkwaardigs. Boven de bomen aan de rand van het park stak een dak van een gebouw uit dat ik niet kende. Het stond zo te zien op de plek waar je nu restaurant Parkheuvel vindt. Wat was dat? En waarom was het er niet meer?

Ik sloeg aan het googelen en achterhaalde dat het ooit een befaamd restaurant was, Bellevue genaamd. Het werd eind 19e eeuw gebouwd toen de ‘heuvel’ bij het Park werd aangelegd. Die verhoging bestond uit het slib afkomstig uit het de haven op Katendrecht aan de overkant van de rivier. Als je op de promenade staat zie je dus waar de grond oorspronkelijk vandaan komt. 

Bellevue was een plek waar mensen dejeuneerden, zoals dat heette voordat de Engelse taal Nederland veroverde en het lunchen werd genoemd. Het restaurant werd in 1974 tijdelijk gesloten en overgenomen door de gemeente met het doel er weer een belangrijke uitgaansgelegenheid van te maken. Zo ver kwam het niet. Een paar maanden later werd het verwoest doordat drie spelende kinderen er brand hadden gesticht. Pas in 1986 verscheen op ongeveer dezelfde plek Parkheuvel, lange tijd het enige 3 sterrenrestaurant in Nederland.

Ik wandel vaak over de promenade. Het doet me op de een of andere manier aan Parijs denken. De stabilisé, de bankjes, het hek en de bomen. Maar ook rijst de vraag: waarom is dit zo aangelegd? Nu ik de oude foto’s zie met het enorme villa-achtige Bellevue begrijp ik het beter. Het was bedoeld als attractie, een belvedère.

Ik heb aan de plek een van mijn vroegste jeugdherinneringen. En die kwamen door de speurtocht weer naar boven.

In 1964 meerde aan de Parkkade de Savannah af, een Amerikaans vrachtschip dat werd aangedreven door kernenergie. Het werd gezien als een schip van de toekomst en tienduizenden bezochten het schip. Zo ook ik, met mijn vader, moeder, zus en broer. Ik was nog een peuter en zou dat nooit onthouden hebben als ik niet plots ziek geworden was en buikloop kreeg. Mijn vader nam me mee naar een wc, dat moet in Bellevue geweest zijn. Maar het was zo druk dat we onze toevlucht tot de bosjes moesten zoeken. Ik kan het ongemak bij wijze van spreken nog voelen, maar dat kan ook komen omdat mijn vader er later nog met veel medelijden over sprak.

Dit soort vroege herinneringen zijn vaag en je weet niet wat echt is en welke ontbrekende delen worden aangevuld met fantasie omdat je geheugen je nu eenmaal niet graag in de steek wil laten. Maar de drukte, de zomerdag en de bijzondere plek herinner ik me al heel lang. Wat de herinnering hielp bewaren was dat ik een ansichtkaart van het schip had. Ik meen nu ook het gebouw te herkennen maar dat is waarschijnlijk inbeelding. Als is je geheugen tegelijkertijd een soort bak met puzzelstukjes waarvan de beelden completer worden naarmate je meer stukjes terugvindt. Gewist ligt in de taal heel dichtbij weten.

Enfin, ik ging dus twee uur later slapen dan mijn bedoeling was.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.