Alle mannen hebben een dikke buik. Nou ja, natuurlijk niet álle mannen maar 80 procent. Dat schat ik althans na een middag op het strand in een Zuideuropees vakantieland. De mannen waren voornamelijk toeristen uit de noordelijker delen van Europa. Ik zat op een handdoek in de zon, staarde naar de horizon en om de zoveel tijd liep er iemand door beeld. Altijd verscheen eerst de buik. Of zeg maar pens. En dan de rest van het lijf. Meestal liep de man enigszins moeilijk. Het valt ook niet mee met zo’n gevulde hangbuik van al gauw een paar kilo elegant te blijven.

Het gaat in de media en debatten vaak over vrouwen en hun lichaam. Over onzekerheid en ontevredenheid. Over zelfbeeld en groepsdruk. Zo wordt er nooit over mannen gepraat. Ik vermoed ook dat de meeste buiken die ik zag geen enkele moeite hebben met hun verschijning. Geen schaamte, geen schuldgevoel, geen onzekerheid. Ja, wel als de dokter zegt dat ze gezonder moeten leven als ze niet te snel dood willen maar dan gaat het over eten, dieet. Niet over de buik als object.

Ik kwam zo over mannen te denken omdat ik de roman Ik dacht dat jij van Joke van Leeuwen las. Een fascinerend boek dat me langer bezighoudt dan ik dacht dat het zou doen toen ik het las.

Ik dacht dat jij is in de ik-vorm geschreven en gaat over een kerel, een kunstenaar. Hij is gescheiden, heeft tot zijn verdriet het contact met zijn tienerdochter verloren en probeert dat op zijn manier te herstellen. Ondertussen heeft hij een nieuwe vriendin die hij behandelt als zijn bezit, zoals mannen zo vaak doen. Volgens de achterflap gaat het boek over de liefde maar ik las er een veel grotere vertelling in.

Je ziet de wereld door zijn ogen, wordt meegevoerd in zijn manier van denken. Het is zo’n vent die op alles en iedereen afgeeft maar dat zo grof doet dat het weer komisch is. Een beetje zoals de mannen van Vandaag Inside. Hij is tegelijk ook net zo walgelijk als hen. Het prototype van de man die vindt dat hij overal recht op heeft, zeker ook op succes, al wil dat laatste er in zijn geval maar niet van komen vanwege externe oorzaken, waar hij natuurlijk zelf niks aan kan doen. Hij heeft ook een alcoholprobleem dat volgens hem geen probleem is.

Ik dacht dat jij gaat niet over een enkele hork, maar over de dominante mannen die steeds voor grote problemen zorgen. Van Leeuwen schetst haarfijn de patronen. Het is een ongelofelijke egoïst dus verwijt hij anderen voortdurend dat ze alleen maar aan zichzelf denken. Hij is zogezegd kritisch op alles, behalve op zichzelf. Zoals de titel al aangeeft is het iemand die voortdurend redeneert vanuit zijn vooronderstellingen, die natuurlijk meestal niet kloppen.

Als je als jongen wordt geboren is dit hoe de wereld je tracht te kneden. Op social media is het inmiddels een even zichtbare als verontrustende trend, vanwege types als Andrew Tate, maar het is altijd al zo gegaan. Nogal wat mannen misdragen zich omdat hen is wijsgemaakt dat het zo hoort. Je kunt wel bedenken door wie.

Het knappe van het boek is dat het ook met een zekere empathie is geschreven. De ik-figuur vertoont grensoverschrijdend gedrag in alle vormen maar je ziet tegelijk dat hij daar niet uit kan ontsnappen. Daar is hij te bang voor, te bevreesd om zichzelf te kwetsen. Met z’n grote bek.

PS: Iedere zondagavond verstuur ik In de Week, een zeer persoonlijke nieuwsbrief over wat ik de voorbije week zag, las, meemaakte en dacht. Abonneer je hier gratis.